Wózki specjalne to najpopularniejsza i najczęściej wykorzystywana przez rodziców i opiekunów forma zaopatrzenia ortopedycznego służąca do transportu ustabilizowanego pacjenta w pozycji siedzącej lub pozycjach pośrednich pomiędzy pozycją siedzącą a leżącą. 

Główną funkcją wózków specjalnych, jest mobilność i transport. Towarzyszą w życiu codziennym opiekunów i pacjentów, ułatwiając przemieszczanie się. Oprócz tej podstawowej funkcji, powinny charakteryzować się określonymi cechami. W brew pozorom pacjent bardzo często spędza w nich dużą część dnia. Z tego powodu, oprócz właściwości jezdnych, wagi, łatwości składania czy wyglądu, szczególną uwagą należy zwrócić na system pozycjonowania ciała w jaki został wózek specjalny wyposażony. 

Po co i dla kogo dedykowane są wózki specjalne

Jest to najszersza grupa produktowa ze względu na dużą różnorodność konstrukcji od wózków typu „parasolka”, poprzez wózki „aktywne”, „półaktywne” aż po wózki z pełną stabilizacją.

Z jednej strony mnogość typów wózków specjalnych będzie odpowiadała mnogości chorób pacjentów którzy będą z nich korzystali, z drugiej jednak strony pewne cechy są wspólne dla wszystkich wózków. Jedną z takich cech jest głębokość wózka. We wszystkich wózkach dążymy do tego aby udo pacjenta było jak najlepiej podparte przy jednoczesnym prawidłowym ustawieniu miednicy. Co za tym idzie siedzisko nie może być za krótkie (brak podparcia uda) ani za długie (tyłopochylenie miednicy). Drugą cecha nieodzowną w przypadku wózków specjalnych jest zachowanie liniowości i symetrii naszego ciała a co za tym idzie takie dobranie wysokości i kąta oparcia wózka oraz podnóżka względem siedziska aby utrzymywać efekty terapeutyczne uzyskane podczas fizjoterapii.

Odpowiednie pozycjonowanie w wózku specjalnym powinno obejmować:

• Utrzymanie głowy i tułowia w płaszczyźnie czołowej, tak by tył pleców i głowy znajdował się w jednej linii.
• Stabilizacja głowy i barków która rzutuje na: fiksację wzroku, umiejętność nawiązywania kontaktu wzrokowego, kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi, poprawę kontroli aparatu mowy. Barki powinny być ustawione w lekkiej protrakcji.
• Wyprost tułowia, zabezpieczony odpowiednimi pelotami bocznymi, chroniącymi przed utratą stabilnej pozycji.
• Oparcie pleców ustawione pod kątem ok. 90 stopni do płaszczyzny siedziska z dodatkową możliwością dopasowania oparcia, w celu utrzymania neutralnej pozycji obręczy barkowej, głowy oraz zgięcia w stawie biodrowym.
• Miednicę ustabilizowaną tak, aby kość krzyżowa dotykała tylnej części oparcia w celu uniknięcia tyłopochylenia miednicy.
• Dostosowaną głębokość siedziska, aby bezpiecznie wspierać uda i utrzymywać stawy biodrowe i kolanowe pod kątem ok. 90 stopni.
• Odseparowanie kończyn dolnych za pomocą klina odwodzącego lub pasów odwodzących (rekomendowane), jeśli jest tendencja przywodzeniowa.
• Stopy spoczywające płasko na podnóżku, z możliwością komfortowego ich upięcia w jednej linii ze stawami kolanowymi.
• Regulowaną wysokość podnóżka, aby udo spoczywało na całej długości siedziska, a stopy leżały w odpowiednich od siebie odległości równolegle do ud.
• Dodatkowo ważną sprawą dla utrzymania komfortu bezpieczeństwa i rozwoju funkcji poznawczych jest możliwość zmiany kierunku jazdy dziecka (przodem lub tyłem do kierunku jazdy)

Dla kogo?

Wózki specjalne znajdują najczęściej zastosowanie w następujących jednostkach chorobowych: mózgowe porażenie dziecięce, dystrofie mięśniowe, porażenia różnego pochodzenia, rozczep kręgosłupa, przepukliny oponowo-rdzeniowe, stany po urazach kręgosłupa, stany po urazach czaszkowo-mózgowych, stany po udarach, wady postawy, a w szczególności skolioza kręgosłupa.