Proces polegający na uzyskaniu wyprostowanej postawy ciała zwany pionizacją, związany jest ściśle ze zamianą funkcji podporowych kończyn górnych na funkcje manipulacyjne. Dziecko w naturalny sposób dąży do uzyskania postawy pionowej, kształtując poszczególne partie mięśni. Pionizacja następuje, gdy miednica jest stabilna, a rozwinięte mięśnie ustawiają kość krzyżową pomiędzy kośćmi biodrowymi.
Zazwyczaj pionizację rozpoczyna się od niewielkiego nachylenia (30–45 stopni), a jago czas trwania to ok. 5 minut. Należy przy tym zwrócić uwagę na funkcjonalność urządzenia pionizującego. Istotna jest nie tylko możliwość uzyskiwania żądanego kąta pionizacji od zera do pełnego wyprostu – w zależności od etapu rehabilitacji, ale także prostota jej przeprowadzenia. Możliwość wykonania pionizacji przez jedną osobę obsługującą pacjenta ma duże znaczenie, gdyż ułatwia częstotliwość jej przeprowadzania, tym samym wpływając na skuteczność terapii. Prowadzimy ją kilka razy dziennie. W wielu schorzeniach, w których dotychczas zalecane było długotrwałe leżenie, częsta pionizacja znacznie przyśpiesza powrót do zdrowia. Związane jest to ze stopniowym przygotowaniem układu krążenia do pracy w zmienionych warunkach. Dzięki pionizacji możemy rozwijać pracę układu krążenia, oddechowego, kostnego, mięśniowego, wydalniczego, pokarmowego oraz nerwowego. Jest to szczególnie istotne u dzieci i nastolatków, ponieważ wpływa na rozwój wspomnianych układów w fazie wzrostu i zapobiega powstawaniu wielu takich zaburzeń, jak:
- zahamowaniu prawidłowego rozwoju układów kostnego i mięśniowego,
- osteoporozy,
- braku sygnalizacji proprioceptywnej (braku budowania czucia głębokiego)
- niedostatecznej wentylacji płuc,
- zaleganiu flegmy,
- większej podatności na infekcje dróg oddechowych,
- zaparciom,
- anomaliom pracy układu moczowego,
- spowolnieniu procesu rehabilitacji,
- występowaniu przykurczy w stawach biodrowych i kończyn dolnych.
U chorych, którzy trwale utracili możliwość utrzymania pionowej pozycji ciała pionizacja jest niezbędnym wymogiem w profilaktyce. Przy doborze sprzętu istotne są indywidualne potrzeby pacjenta wynikające z budowy anatomicznej, konieczność korekt dotyczących podparcia i stabilizacji, szczególnie w takich jednostkach chorobowych, jak: mózgowe porażenie dziecięce, przepuklina oponowo rdzeniowa czy dystrofia mięśniowa. W tym przypadku należy zwrócić uwagę na pozycjonowanie pacjenta nie tylko w pozycji wyprostowanej, ale również w siadzie. Dzięki temu można zminimalizować wystąpienie skoliozy bądź innych wad postawy lub spowolnić ich postępowanie. W wielu przypadkach stosowanie gorsetów ortopedycznych jest utrudnione lub wręcz niemożliwe. Pacjent w ciągu dnia przebywa w pozycji siedzącej i korzystając z urządzenia, ma możliwość uczestniczenia w takich codziennych czynnościach, jak: zabawa, nauka, jedzenie, utrwalając prawidłowy wzorzec siadu. Można budować funkcję poznawczą i aktywizować dziecko.
Podsumowując: pionizacja pozwala przygotować pacjenta, zwłaszcza po długotrwałym przebywaniu w pozycji leżącej do siadu, chodu, swobodnej lokomocji. Jest jednym z etapów procesu rehabilitacji a pionizatory ułatwiają jej przeprowadzanie. Budują funkcję poznawczą oraz ułatwiają prowadzenie i edukację wyżej wymienionej grupy pacjentów. Poprawiają egzystencję chorych nierokujących na samodzielne uzyskanie pozycji wyprostnej czy siadu. Działają profilaktycznie, gdy wykluczone jest zastosowanie innego zaopatrzenia ortopedycznego.